Elektrik tesisatları idari ve fenni olarak yönetmeliklere bağlıdır. Ancak onay alınarak kullanmak mümkündür. Elektrik iç tesisat yönetmeliği’ne göre tesisat yapımında ne gibi şeylere uyulması gerektiği açıkça belirtilmiştir.
Ev Elektrik Tesisatı
Kolon hattı nedir? Transformatör veya elektrik direğinden elektrik sayacına kadar gelen iletkenlere kolon hattı adı verilir.
Ana kolon hattı nedir? Tesisatın besleme noktasından başlayıp, elektrik sayacına kadar gelen besleme hattına ana kolon hattı denir.
Linye hattı; Tüm buatları üzerinde bulunduran tesisatı bir uçtan bir uca gezen iletkenlere linye denir.
Aydınlatma linyesi; Aydınlatma yapılacak yerde dağıtım tablosundan son aydınlatma aygıtının bağlı olduğu buata kadar gelen hatlara aydınlatma linyesi denir. Bu linyelerde kullanılan sigorta 6 amperliktir.
Sorti nedir? Buattan bir prize yada bir lambaya giden iletkenlere sorti adı verilir. Lamba iletkenle birlikte lamba sortisi, priz iletkenlerle beraber ise priz sortisi olur.
Aydınlatma sortisi; Linye hattıyla aydınlatma armatürü arasında olan bağlantı hattına denir.
Elektrik Tesisatında Kullanılan Elektrik Malzemeleri
Kablolar: Elektrik tesisatında enerji alıcılara iletilirken kablolar kullanılır. Elektrolitik bakır iletkeni yalıtkan bir maddeyle kaplayarak kablo yapılır. Ev içi tesisatta kullanılan sadece termoplastik yalıtkanlı NV kablolardır.
Kabloların iletken kesitleri, üstlerinden akıtılacak gücün durumuna göre kabloların iletken kesitleri değişim gösterir. Elektrik aydınlatma tesisatında bakır kablolar, ev içi için 1,5 mm² kesitli, priz devreleri için 2,5 mm² kesitli kullanılır.
Borular: İletkenler yalıtılmış olsa bile tesislerde onu koruyan borular içerisine yerleştirilir.İletkenleri mekanik çarpma ve suyla temas etmemesi için borular kullanılır. Borularla köşe dönmek yada boruları birbirine eklerken ilave parçalar kullanılır. Bu parçalar dirsek, muf ve T- parçasından meydana gelir.
Boru Çeşitleri
Bergman boru; Kurşunlaşmış ince levhaların kenetlenmesi ile elde edilir. İçi ziftlenmiş kağıtla yalıtılmıştır. İç çapları 7-9-11-13,5-16-23-29-36-48 mm dir. Piyasada 3 er metre boyunda satılır. Bergman borular daha çok kuru yerlerde kullanılır.
Peşel boru; Çelik saçtan yapılır. Bunlara yarıklı çelik boru da denir. Peşel borular açık yarıklı ve kapalı yarıklı olabilir. Bu boruların iç kısımlarında yalıtkan madde yoktur. Üzerleri siyah boya ile boyanmıştır. Piyasada 3 er metre boyunda satılır ve iç çaplarına göre aranır. Peşel boruların iç çapları 8-14-18- 26-37 mm dir. Daha çok sıva altı tesisatlarda kullanılır.
PVC boru; Sert plastikten yapılan bu borular sıva altı tesisatta kullanılır.
Spiral boru; Kurşunlaşmış çelik saçtan veya plastikten yapılır. Bükülğen olduğu için dönüşlerde ve büküntülü geçişlerde kullanılır.
Buat: Boru içinden çekilen iletkenlerin gereken yerlerde birbirlerine eklenmeleri klemensler kullanılarak buatlar içinde yapılır.
Elektrik anahtarı nedir? Bir elektrik devresinde akımın yolunu açıp kapamaya yarayan tesisat araçlarına elektrik anahtar (düğme) denir. Aydınlatma tesislerinde kullanılan anahtarların birçok yapı ve tipte olanları mevcuttur. Yapılarına göre sıva altı ve sıva üstü kullanılan elektrik anahtar vardır.
Elektrik Anahtarı Çeşitleri
Adi anahtar tesisatı; Bir lambayı veya birden fazla lambayı bir defada, bir yerden yakıp söndürmede adi anahtar kullanılır. Bu tesisata da adi anahtar tesisatı denir. İç aydınlatma tesisatları olarak oturma odası, banyo, hol, WC gibi binanın birçok yerinde kullanılır. Anahtar tesisatlarında faz, her zaman anahtara verilir.
Komütatör anahtar; İki lambayı veya iki grup lambayı bir yerden ayrı ayrı veya beraber yakıp söndürmede komütatör anahtar ve tesisatı kullanılır. Bu tip tesisat misafir odasındaki avizelerde ve apliklerde kullanılır.
Vaviyen anahtar; Bir lambayı iki yerden yakıp söndürmede kullanılır. Bu tip tesisat uzun salonlarda, merdivenlerde, iki kapılı yerlerde kullanılır.
Ara vaviyen anahtar; Bu tesisata deviyatör tesisatı da denir. Bir lambayı veya lamba grubunu ikiden fazla yerden yakıp söndürmede kullanılır. Bu tip tesisat büyük salonlarda, uzun merdivenlerde kullanılır.
Elektrik priz; Taşınan alıcıları şebekeye bağlarken elektrik prizleri kullanılır.
Elektrik fişleri: Alıcılara kablo ile bağlı,prizlerden alıcıya enerji ileten elemanlar fişlerdir
Elektrik klemensi: İletkenlerin standartlara uygun ve birbirlerine güvenli bağlanması için gereken elemanlardır.
Elektrik Tesisat Çeşitleri
Bina içinde elektrik tesisatı çeşitli şekillerde yapılır. Genel anlamda tesisat iki şekilde yapılır.
- Sıva altı
- Sıva üstü
Sıva üstü tesisatı; Sıva üstüne yapılır. Sıva üstü tesisatta peşel boru kullanıldığı gibi antigron kablo ve çok az da bergman boru kullanılır.
Elektrik Tesisatı Şemaları
Bir binaya elektrik alınacaksa binanın yapı planı çıkarılır. Üzerine elektrik tesisat planı çizilir.
Aydınlatma Tesisatı
Aydınlatma gereksiniminin elektrik enerjisinin kullanımına uygun alıcılarla uygulandığı tesisata aydınlatma tesisatı denir. Çeşitli yapıda alıcının bulunduğu aydınlatma tesisatlarında floresan ve akkor flamanlı lambalar kullanılmaktadır.
Floresan Lamba Tesisatı
Floresan lambalar, güneş ışığına yakın aydınlatma sağlarlar. floresan lambaların ışıkları fazladır. uzun ömürlü olurlar. Devrenin üstünde olan balast yardımı ile enerji tasarrufu sağlayacak endüktif etki yaratılır. Floresan lambanın içindeki cıva buharı, balast yardımı ve starterin ilk ateşlemesi ile alternatif gerilimde iletken durumuna geçer ve lambayı yakar. Devre üzerinde bulunan kondansatör güç kat sayısını düzeltmek gayesiyle kullanılır.
Merdiven Otomatiği Tesisatı
Kat sayıları çok olan binaların merdiven sahanlığında bulunan lambaların belli sürede yanıp sönmesini merdiven otomatiği tesisleri sağlamaktadır. Katlardaki butonlardan
birisine basıldığı zaman tüm lambalar yanar. Merdiven otomatiği enerjisini binanın girişindeki sigorta üstünden şehir şebekesinden alır. Tesisatta katlarda bir buton ve lamba vardır.
Çağırma Tesisatları
Zil Tesisatı; Çıkarılan sesle haberleşme sağlanan elektrik devre tesisatıdır. Zil de kullanılır.
Zil Tesisatı Nasıl Yapılır? Tesisatta birden çok buton olursa hangi zilin çaldığı anlaşılmaz. hangi zilin çaldığını anlamak için devreye buton sayısı kadar numaratör konur. Numaratörün içinde bobin vardır. Bu bobinlerin idaresinde bobin sayısı kadar abone çağırma tesisatı bulunur. Butona basıldığında numaratör de o abonenin numarası düşer.
Otomatik Sigorta (koruma anahtarları)
Otomatik sigortalar, sigorta atmada buşon değiştirmeyi gerektirmez. Bozulmadığı sürece kullanılan otomatik sigortanın kullanılışı da kolaydır. Diğer adı da koruma anahtarıdır. Sigorta gövdelerine takılan otomatik sigortalar manyetik ve termik tertibatları ile aşırı akımda devreyi açar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder